Milieu

Een schone, duurzame en eerlijke koers is nodig.

In de komende jaren zetten we in onze gemeente alles op alles om de nu al merkbare gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme hitte, heftige regenbuien en langdurige droogte, zo goed als mogelijk op te vangen. Een wereld met minder CO2-uitstoot en een betere luchtkwaliteit, met geïsoleerde huizen, betaalbare energielasten en meer duurzame werkgelegenheid is naast een absolute noodzaak, vooral een prachtig en uitnodigend perspectief. Het isoleren van oudere woningen, het bouwen van duurzame energie-opwekkers en het aanpassen van het warmtenet. Goedkoop is het allemaal niet en als de investering zich al terugbetaalt, is dat vaak pas na vele jaren. Duurzaamheid puur benaderen vanuit een kosten-batenanalyse is dus onverstandig.

We willen koste wat kost voorkomen, dat de energietransitie de ongelijkheid en tweedeling vergroot. Nu zien we dat huishoudens met hoge inkomens hun huis met subsidies kunnen verduurzamen, terwijl gezinnen met lage inkomens in hun tochtige woning met hoge energielasten achterblijven. Dat is oneerlijk en funest voor het draagvlak. Duurzaamheid en klimaat mogen nooit leiden tot een tweedeling tussen klimaatwinnaars en -verliezers. We willen dat iedereen mee kan doen en iedereen meeprofiteert. Daarom maken we afspraken met woningcorporaties om hun sociale huurwoningen zo snel mogelijk energieneutraal te maken en helpen we mensen die het verduurzamen van hun woning niet zelf kunnen betalen. We geloven daarbij in de kracht van het collectief en van de buurt. Daarom werken we wijk dan wel dorpsgericht, leggen we op een slimme manier warmtenetten aan en zorgen we ervoor dat een groot gedeelte van de opbrengsten van de duurzame energieopwekking en warmtenetten terecht komt bij de lokale gemeenschap. Met energiecoaches, energieambassadeurs en energiecoöperaties heroveren we de zeggenschap en maken we het opwekken van onze energie weer tot wat het hoort te zijn: een nutsvoorziening van ons allemaal. Onze energietransitie zal eerlijk zijn.

Klimaatneutraal

Versnelling van het Zaans klimaatneutraliteitsprogramma is een voorwaarde voor een beter leefmilieu. De focus van de PvdA is om in de periode 2030-2040 klimaatneutraal te zijn. Het behoud van onze karakteristieke en waardevolle natuur is daarnaast een belangrijke waarde voor Zaanstad. De stad blijft aangenaam leefbaar, we kunnen goed recreëren vlak bij onze woning en we bieden een plek aan bijvoorbeeld weidevogels. Daartoe dient (wederom) een duurzaamheidsfonds in het leven geroepen te worden die tal van maatregelen mede mogelijk maakt om deze ambitie te bereiken. Ook dient dit duurzaamheidsfonds stimuleringssubsidies en andere financiële constructies mogelijk te maken voor het verduurzamen van woningen.

Wat wij willen:

• We streven ernaar om in 2030 klimaatneutraal te zijn.
• Onze focus ligt op de verbetering van de woningvoorraad. Hier kan de gemeente invloed op uitoefenen en het is in het belang van onze inwoners en hun energierekening. Advies, subsidie, betalingsregelingen. Daarnaast zijn maatregelen als isolatie, elektrisch koken, zonnepanelen en lage temperatuurverwarming altijd de basis, welk verwarmingssysteem er in de toekomst ook komt (warmtenet, warmtepomp enz.)
• We werken met energieambassadeurs. Dit zijn inwoners, die vooropgaan in het verduurzamen van hun huis. En met zogenaamde ‘fixbrigades’, die kleine isolerende maatregelen bij huishoudens uitvoeren.
• We gaan samen met hen de wijken/dorpen in om de buren te stimuleren ook te verduurzamen.
• We bouwen een woning om tot voorbeeldwoning om aan onze inwoners te kunnen laten zien wat de energietransitie inhoudt, welke voordelen verduurzaming kunnen bieden en welke kosten ermee gemoeid zijn.
• Verbouwingen en verhuizingen zijn de momenten waarop mensen investeren in hun woning. Het is belangrijk dat ze dit doen met zicht op een gasloze toekomst. Dit is een belangrijk onderdeel van de voorlichting.
• We organiseren voorlichtingscampagnes om het gebruik van warmtepompen en zonnepanelen te stimuleren.
• Wie zijn of haar huis wil verduurzamen, maar daar geen geld voor heeft, kan tegen gunstige voorwaarden een gemeentelijke subsidie dan wel een lening krijgen. We onderzoeken financieringsmogelijkheden om onze inwoners te ondersteunen.
• Voor particulieren die wel zonnepanelen willen aanschaffen, maar geen dak beschikbaar hebben, stellen we onder voorwaarden daken van publieke gebouwen beschikbaar.
• Wij vinden dat op elk geschikt dak zonnepanelen moeten worden aangebracht, ook als een eigenaar daar in eerste instantie geen interesse in heeft.
• Om de verduurzaming van bestaande koopwoningen per buurt te financieren, maken we onder andere gebruik van de ESCo-constructie. Hierbij worden afspraken over de te behalen energiebesparing gemaakt, zodat de risico’s van de verduurzaming niet alleen bij inwoners komen te liggen.
• We kiezen voor een wijk- c.q. dorpsgerichte aanpak, brengen de verduurzamingsopgave op buurtniveau in kaart en bekijken op buurtniveau wat er bij wie moet gebeuren.
• We helpen om de woning energiezuiniger te maken als de oplopende kosten voor energie niet op te brengen zijn. Dit is onderdeel van ons armoedebeleid.
• Ook voeren we een omruilregeling in voor witgoed voor inwoners met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum, waardoor oude en energie slurpende apparatuur door energiezuiniger varianten kunnen worden vervangen.

Iedereen moet meedoen.

De verduurzaming van onze energievoorziening is bij uitstek een maatschappelijke en collectieve opgave. We beschouwen (de infrastructuur van) onze energie dan ook als een nutsvoorziening en pakken medezeggenschap over de warmtenetten in onze gemeente.

Wat willen wij:

• We leggen in de prestatieafspraken met de woningcorporaties vast welke woningen wanneer zullen worden verduurzaamd en welke verouderde en niet rendabel te verduurzamen woningen gesloopt en vervangen moeten worden.
• Wanneer er in een wijk/dorp renovatieprojecten op stapel staan en/of de straat wordt opengebroken, koppelen we daar direct energiebesparende en/of energie opwekkende oplossingen aan: we vervangen de riolering en tegelijkertijd leggen we een warmtenet aan.
• We kiezen voor een collectieve (wijk)aanpak bij de verduurzaming van woningen. Wanneer de woningcorporatie al haar sociale huurwoningen in wijk/buurt/dorp gaat verduurzamen, willen we dat alle woningen, dus ook de vrije sectorhuurwoningen en de koophuizen in die wijk/buurt/dorp worden verduurzaamd. Dit is goedkoper en heeft het voordeel dat iedereen zo kan meedoen.
• De gemeente stelt, waar nodig via een ESCo-constructie, krediet beschikbaar, zodat bewoners en particuliere verhuurders de verduurzamingsinvestering via de besparingen op hun energielasten terug kunnen betalen.
• We verduurzamen eerst de huizen, die er het slechtst aan toe zijn. Zo voorkomen we dat huishoudens met lage inkomens, die vaak in slecht geïsoleerde huizen wonen en al hoge energielasten betalen, verder op achterstand raken.

De helpende hand voor energiecoöperaties

Wat wij willen:

• We moedigen inwoners, die samen met hun buren werk maken van duurzame energie, aan en staan hen met advies en startsubsidies bij.
• We stimuleren eigen initiatief en coöperaties voor energieopwekking.
• De door buurtbewoners opgerichte energiecoöperaties (mini-energiebedrijven) bieden we de helpende hand en we nemen hindernissen weg.
• Veel mensen zijn minder betrokken bij de materie en richten geen eigen energiebedrijven op. We brengen aansluiting bij georganiseerde lokale partijen als WeSpark onder de aandacht en stimuleren dat.
• Bij subsidieverlening aan beginnende energiecoöperaties leggen we vast dat het rendement binnen de coöperatie blijft en geïnvesteerd wordt in nieuwe duurzame initiatieven.
• Door de opbrengsten te investeren in nieuwe duurzame initiatieven brengen we onze energievoorziening steeds meer in handen van het collectief, stimuleren we de bouw van duurzame energie-opwekkers blijvend en realiseren we stap voor stap dat onze energie weer een nutsvoorziening wordt.
• We werken samen met lokale energiecoöperaties. Hierdoor vloeien de opbrengsten niet weg in de handen van commerciële energiepartijen en profiteren de direct omwonenden mee.

De Zaanse natuur

PvdA sluit uit dat Natura-2000 gebieden in Zaanstad worden aangewezen voor woningbouw en/of worden aangetast door uitbreiding en aanleg van verkeerswegen. In de van oudsher vogelrijke Zaanse bebouwde kom zal er door de PvdA aandacht zijn voor herstel van natuurvoorzieningen voor stadsvogels. Daartoe worden adequate voorzieningen getroffen bij renovatie en nieuwbouw. In het Zaanse agrarische gebied wordt blijvend gezorgd voor een goede balans tussen boerenbedrijven en weidevogels. Een goed net van wandel- en fietspaden draagt bij aan de toegankelijkheid van natuur en landschap. Laarzenpaden zijn hier een mooi voorbeeld van. Dit netwerk kan worden uitgebreid. Ook ontkomen we in Zaanstad niet aan het terugdringen van de hoeveelheid vee in de agrarische sector. De verdroging van landerijen, zodat de grond geschikt is voor veehouderij, leidt tot daling van het grondwaterpeil, wat schadelijk is voor woningen en funderingen. Bovendien draagt het verkleinen van de veestapel ook bij aan reductie van Co2-uitstoot.

Hieraan gerelateerd moeten wij de inklinking van veenweide gebieden zoals bijvoorbeeld de Westzanerpolder beperken. Voor behoud van de natuur en tegen overmatige CO2 uitstoot.

Bomen

Zaanstad heeft eindelijk een geactualiseerd bomenbeleidsplan. Hier gaan we mee verder. Wijken krijgen meer bomen en er wordt gekeken naar de verdeling. Wijken krijgen de juiste bomen met betrekking tot grootte en groei. Gekapte bomen zullen vervangen blijven worden. Het aantal ‘kapfouten’ – zonder vergunning, per ongeluk teveel bomen rooien –  moet drastisch omlaag.

• We kiezen ook voor fruitbomen in de openbare ruimte

Afval

De verantwoordelijkheid voor een schone stad ligt bij de burgers en bij de overheid. Tegen dumping van afval wordt stevig opgetreden. Op het verspreiden van zwerfafval wordt streng gehandhaafd. Zaanstad ziet afval verder als grondstof. De vernieuwing van het afvalinzamelingssysteem, de uitgebreide afvalscheiding wordt kritisch gevolgd.

Wat willen wij?

• Waar nodig moet het ophaalsysteem worden bijgesteld om loopafstanden, geuroverlast en volle afvalbakken te voorkomen. Wij signaleren plekken in Zaanstad waar de inzameling van plastic en papier beter kan.

Omgevingswet en luchtkwaliteit

Binnen gebiedsvisies en bestemmingsplannen/Omgevingswet is specifiek aandacht voor de natuur. De Omgevingswet zetten we in om initiatieven op het gebied van duurzaamheid meer ruimte te geven. Bij ontwikkelingen en het opstellen van omgevingsplannen zijn gezondheid en duurzaamheid een belangrijk onderdeel. Zo wordt bijvoorbeeld ‘fijnstof’ (luchtkwaliteit) een criterium dat bij omgevingsplannen wordt meegewogen.

Wat wij willen:

• Nieuwe gevoelige bestemmingen, zoals scholen, kinderopvang en ouderencentra, bouwen we niet meer vlak naast rijkswegen, provinciale wegen en vaarwegen.
• We stimuleren het deelgebruik van elektrische auto’s en/of e-scooters. Daarbij is de toegankelijkheid en betaalbaarheid voor alle inwoners belangrijk.
• We leggen meer fietspaden aan, zorgen voor veilige fietsroutes naar scholen en kiezen binnen Zaanstad standaard voor 30 km per uur en 50 km per uur wordt de uitzondering. De fietser en wandelaar zijn belangrijker dan auto en brommer.
• De openbare ruimte is schaars, wanneer wij woningen bouwen en de stad vergroenen is het op sommige plaatsen nodig de parkeernorm te verlagen.
• Het stoken van hout in open haarden en paletkachels zorgt voor veel overlast bij mensen met luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en bij ouderen en kinderen. Niet iedereen is zich hiervan bewust. Daarom geven we stookcursussen over hoe de overlast voor buren kan worden beperkt en je toch kunt genieten bij de open haard.
• Van het gas af mag niet betekenen dat we overstappen op de smog veroorzakende houtstook. We zijn tegen de bouw van meer biomassacentrales. Biomassa is op basis van snoeihout een duurzame oplossing, maar de landelijke grens is op dit vlak bereikt. we kiezen in onze huizen en gebouwen voor duurzame alternatieven als warmtepompen en koude-warmteopslag.
• De snelheid op de A8 tussen Assendelft en Zaandam terugbrengen naar 80 km/h.
• De geluidsschermen langs de A8 verhogen.
• De overlast van Schiphol beperken, zeker over de nachtvluchten.

Regenwaterafvoer

De verandering van het klimaat kan voor perioden met droogte zorgen. Heftige slagregens kunnen voor ernstige wateroverlast zorgen..  Het is van belang dat het regenwater zoveel mogelijk in de grond wordt opvangen en niet wordt verwerkt in het riool, omdat dat minder overlast op de openbare weg geeft en omdat dat het groen bij een lange periode van droogte soelaas biedt. Het zorgt ook voor minder belasting van rioolwaterzuiveringsinstallaties en dus voor een grotere kans op terugwinning van grondstoffen. Het is daarom goed dat het regenwater zoveel mogelijk wordt ontkoppeld van de riolering en de openbare ruimte zodanig wordt ingericht dat het water op een verantwoorde manier in de grond kan worden opgevangen.  Bijvoorbeeld  door het toepassen van meer waterdoorlatende bestrating – minder steen waar het mogelijk is en nuttig – en door het  stimuleren van het vergroenen van tuinen. –  Daarnaast is uitbreiding van het waterbergend vermogen in Zaanstad noodzakelijk.

Wat willen wij.

• In het bestek van bouwprojecten in onze gemeente nemen we eisen op over het groen in de (gemeenschappelijke) tuinen.
• In samenwerking met het waterschap gaan we het opvangen van regenwater verbeteren op de plekken waar bij een hevige regenbui veel overlast ontstaat.
• We maken onze stad/dorp regenbestendig. Dit doen we door de aanleg van waterdoorlatende bestrating, de afvoer van schoon hemelwater naar de bodem of het oppervlaktewater, het gebruik van regentonnen, het planten van mossen en sedum. op daken, meer oppervlaktewater en meer groengebieden in onze stad/dorp.
• We stimuleren inwoners om hun regenwater op hun eigen terrein af te voeren door bijvoorbeeld minder tegels te gebruiken, meer groen te planten, of door de regenpijp niet naar de riolering te leiden, maar naar eigen grond of regenton.
• Bij nieuwbouwplannen, herbestemming en transformatie voeren we altijd een watertoets uit en moeten de aanbevelingen worden opgevolgd.
• Bij het rioolonderhoud pakken we meteen ook de straat aan. We zorgen ervoor dat er meer groen wordt aangelegd, zodat de hittestress afneemt, en verbeteren de afwatering, zodat de wateroverlast bij hevige regenbuien verdwijnt.
• Wanneer door deze investeringen het rioolrecht omhooggaat, vangen we dit inkomensafhankelijk op. We verrekenen dit met de WOZ-waarde van woningen, zodat ook hier de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
• Veel woningen in onze stad/dorp zijn al door de droogte aan het verzakken. Inwoners worden geconfronteerd met grote schade aan hun huis en kunnen de kosten voor herstel niet opbrengen. We blijven inzetten op funderingsherstel.

We willen samen met de bewoners Zaanstad ontstenen en vergroenen, wat zeker gezien de woningbouwopgave voor de komende jaren nog eens extra essentieel is.

Een ESCo is een Energy Service Company.
Het is een bedrijf dat door toepassing van verschillende maatregelen een bepaalde energiebesparing voor een gebouweigenaar garandeert. Een sleutelrol hierbij speelt het prestatiecontract. Hierin worden afspraken tussen ESCo en opdrachtgever over (onder andere) de te realiseren energiebesparing vastgelegd. Worden de besparingsdoelen niet gehaald, dan is het risico voor de ESCo. Wordt er daarentegen meer energie bespaard, dan kan de winst worden verdeeld tussen ESCo en opdrachtgever. Daarnaast bevat het prestatiecontract – wanneer relevant – bepalingen over de kwaliteit van het te realiseren binnenklimaat en het onderhoud van de installaties.