Wij zorgen voor een goed en gevarieerd woningaanbod.
Woningbouw en woonruimteverdeling
De PvdA is de partij van het wonen. Dat hebben we ook deze periode laten zien. De woningbouwproductie is opgevoerd. Tot 2030 staan inmiddels al 15.000 woningen in de planning. In 2022 en 2023 wordt met de bouw van 3500 woningen gestart. Het aandeel sociale huurwoningen in nieuwbouwprojecten is opgehoogd tot 30%. Er wordt gericht gebouwd voor jongeren en ouderen. Corporaties krijgen weer de mogelijkheid om boven de sociale huurgrens middel dure huurwoningen te bouwen. De PvdA wil die mogelijkheid verder onderzoeken zonder dat dit ten koste gaat van de productie van sociale huurwoningen. Zaanstad heeft het unieke startersmodel Betaalbare Koopwoningen Zaanstad geïntroduceerd. Kamerverhuur en Airbnb zijn aan banden gelegd; woningen zijn om in te wonen. Om de inwoners van Zaanstad nu en in de toekomst woonruimte te kunnen bieden, blijft de PvdA zich inzetten voor de woningbouw. Er wordt vooral ook gedacht aan woningen specifiek voor starters, jonge gezinnen en ouderen. Bij de bouw van nieuwe woningen wordt niet alleen aangeklampt bij de lange traditie van Zaanse architectuur en Zaans ambacht, maar er wordt juist ook gekeken naar vernieuwende en innovatieve en vooral ook duurzame vormen, naar materiaalgebruik: biobased, groen, hout. Woningen moeten gebruikt worden waar ze voor gebouwd zijn, om in te wonen en niet als speculatieobject. Zelfbewoningsplicht kan al ingevoerd worden bij de aankoop van nieuwe woningen. Vanaf 2022 is dat ook mogelijk om dit bij de verkoop van bestaande woningen toe te passen. Met beide maatregelen wordt speculatie, puur en alleen vanuit winstbejag tegengegaan.
Wat wij willen:
- Tot 2040 willen wij 15.000 tot 20.000 woningen realiseren. Dat betekent dat we streven naar het bouwen van 750 tot 1000 woningen per jaar
- We houden vast aan 40% sociale huur/koop, 40% middelduur/koop en 20% duur.
- Indien afgeweken wordt van de stedelijke norm en er geen 40 % sociale huur/koop gerealiseerd wordt, dient dit percentage fysiek of financieel gecompenseerd te worden.
- Dat wanneer er minder dan 40% sociale/betaalbare woningen binnen een project wordt gerealiseerd, dat elders wordt gecompenseerd of dat een financiële compensatie in een fonds wordt gestort. De gemeente zal de gestorte middelen inzetten om op een aantal (gemeentelijke) locaties extra, compenserende eenheden sociale huur/koop te realiseren.
- Dat er sociale grondprijzen worden gehanteerd. De PvdA wil een eerste kooprecht voor de gemeente op grondposities om zo meer grond te verwerven tegen een marktconform tarief en om speculatie te voorkomen en maatschappelijke ambities te realiseren
- Corporaties betrekken bij de bouw van middel dure huurwoningen;
- Dat een (nieuwe) woning voldoet aan een minimale oppervlakte van 50m2 (bij flexwoningen 30m2);
- Woningsplitsing kan onder stringente voorwaarden, maar mag geen winstbejag als doel hebben.
- Waar gewenst en/of noodzakelijk zelfbewoningsplicht voor nieuwe en bestaande koopwoningen bij verkoop.
- Om versneld de komende jaren tegemoet te komen aan de enorme vraag voor o.a. starters (jongeren) en statushouders wil de PvdA op meerdere locaties flexwoningen realiseren voor de duur van 10 tot 15 jaar.
- Meer en gericht bouwen voor senioren om doorstroming te bevorderen. Meer woonvormen realiseren zoals bijvoorbeeld een woonhof voor ouderen.
- Naast traditionele bouw wil de PvdA meer inzetten op prefab woningen en houtbouw om zo duurzamer en sneller woningen te realiseren.
Naar een nieuw toewijzingsbeleid
De bouw van sociale woningen kan niet los worden gezien van het toewijzingsbeleid. De PvdA wil, bijvoorbeeld door middel van tijdelijke contracten, meer voorrang voor starters en mensen die aan Zaanstad verbonden zijn. In het kader van de prestatieafspraken tussen de gemeente en de woningcorporaties is het van wederzijds belang dat de woningcorporaties in Zaanstad een exclusief recht hebben op nieuwbouw en beheer van bestaande en te bouwen sociale huurwoningen, maar dat er ook ruimte komt zodat zij middels dure huurwoningen kunnen bouwen, om daarmee de doorstroming te bevorderen. Om leefbare vitale wijken en complexen te bevorderen is de PvdA bereid te sturen door woningtoewijzing, zoals in Poelenburg en Peldersveld. Daarnaast is het belangrijk in alle delen van de stad een zo divers mogelijk woningaanbod in de verschillende prijscategorieën te realiseren. De PvdA is voor gedifferentieerde wijken, zowel wat prijs als soort woning betreft.
Wat wij willen:
- De PvdA wil een instrumentarium ontwikkelen om doorstroming op vrijwillige basis te bevorderen (onder meer om scheefwonen, en te groot wonen te voorkomen). Verhuisvergoedingen en behoud van huidige huur zoals dit nu geregeld is bij de doorstroomregeling 65-plussers kunnen hieraan bijdragen.
- Wat scheefwonen betreft willen wij mensen niet uit hun huis jagen als zij daar prettig wonen en verkiezen daar te blijven wonen. Wij leggen ze dan de keuze voor om óf naar een duurdere woning te verhuizen óf een huur te gaan betalen passend bij het huishoudinkomen van dat moment. Om de vijf jaar de balans tussen huurprijs en inkomen te evalueren waar het gaat om woningen die bedoeld zijn voor de sociale huursector.
- Wij willen een scherpe controle op illegale onderhuur.
- De PvdA wil dat iedereen goed kan wonen voor een eerlijk deel van het besteedbaar inkomen.
- Om de kwaliteit van de bestaande woningbouw te verbeteren en die net zoals bij nieuwbouw levensloopbestendig te maken wil de PvdA zich daarnaast sterk maken voor extra middelen van het Rijk.
- De PvdA blijft zich inzetten om particulier verhuur via onder meer Airbnb en Wimbu te reguleren en te handhaven. Woningen zijn in eerste instantie om in te wonen.
- Wij willen de wettelijke grenzen opzoeken om meer woningen aan Zaankanters toe te kennen, zoals we dat nu doen bij onze Betaalbare Koopwoningen Zaanstad, de mogelijkheid openhouden voor eerste toewijzing van nieuwbouw aan Zaankanters binnen de lokale voorrang.
- Wij willen afspraken met ontwikkelaars om bij nieuwbouwprojecten voorrang te verlenen aan mensen in cruciale beroepen als onderwijs, zorg en politie.
- Niemand slaapt op straat. Het aantal mensen dat noodgedwongen in onze gemeente op straat slaapt, stijgt. Wij willen meer opvanglocaties realiseren om dakloosheid aan te pakken en daarnaast zorgen dat er meer begeleiding komt zodat men sneller weer zelfstandig kan wonen.
- Bij de woonruimteverdeling komt ook meer aandacht voor mensen met een zorgvraag. De visie ‘oud worden in Zaanstad’, waarbij mensen oud moeten kunnen worden in hun eigen wijk, blijft het uitgangspunt voor de PvdA en wordt verder geconcretiseerd.
- We zullen het nieuwe woonruimteverdelingssysteem wat is gerealiseerd voor Woningnet blijven monitoren. Dit om te beoordelen of starters en mensen met specifieke zorgvragen daadwerkelijk sneller in aanmerking komen voor een woning.
Wonen en werken in Zaanstad
Zaanstad is uniek vanwege de combinatie van wonen, werken, landschap en industrie. PvdA wil in Zaanstad blijven werken aan het ontwikkelen van, en het zorgen voor een goed en gevarieerd woningaanbod, een stevige aanpak van de funderingsproblematiek, behoud van cultuurhistorisch erfgoed en behoud van karakteristieke, waardevolle natuur. Het blijft belangrijk om de Zaanse karakteristieke en waardevolle natuur te beschermen. Het behoud van industrie is voor Zaanstad van groot belang. De PvdA wil de leefbaarheid verbeteren door de milieudruk voor deze industrie te verlagen. Zo ontstaat (meer) ruimte voor wonen in combinatie met werken. Er komen meer woningen voor starters, jonge gezinnen en ouderen.
Wat wij willen:
- Binnenstedelijk bouwen om zo het waardevolle landschap rond Zaanstad te beschermen.
- Dat het mogelijk blijft om, op verantwoorde wijze, wonen en werken te combineren in Zaanstad.
- Bij de vraag of bestaande woningen in aanmerking komen voor sloop/nieuwbouw of renovatie hanteren we per project de 10 afwegingscriteria renovatie of sloop-nieuwbouw. Zie raadsinformatie Zaanstad)
- Twee afwegingscriteria willen wij als PvdA extra accentueren: 1 Het vanaf het begin van het ontstaan van een idee over een project het betrekken van de direct betrokken bewoners en 2. Het belang van het behoud van de cultuurhistorische identiteit en imago van het betreffende projectgebied.
Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling.
De PvdA vindt dat de overheid verantwoordelijk is voor de ordening van de ruimte en de opbouw van Zaanstad naar een vitale stad met leefbare wijken en dorpen. Hierbij wil de PvdA het karakteristieke en waardevolle landschap buiten het bestaande stedelijke gebied behouden en daar geen woningbouw toestaan.
en uitzondering hierop is wanneer de overheid overgaat tot het veranderen van de bestemming op agrarische gebieden. In dat geval willen we per gebied kijken of, met behoud van natuurlijke waarden, daar op verantwoorde wijze woningbouw (of de aanleg van bijvoorbeeld een stadspark, energiepark) mogelijk is.
Lintbebouwing en open landschap zijn kenmerkende waarden voor onze streek. Het behoud van de kwaliteit van die waarden staat voorop. Er kunnen even goed wel mogelijkheden liggen voor extra woningen. De provincie maakt dit momenteel onmogelijk. We zoeken in overleg met de provincie ruimte om die woningen te kunnen realiseren achter bestaande woningen aan het lint. Dit is in het belang van de totale woningvoorraad, maar zeker ook voor oud kunnen worden in je eigen buurt (kangoeroe-woning).
Wij willen de gedachte achter Maak Zaanstad, met een samenhangende gebiedsvisie) in afgeslankte vorm ook voor andere gebieden introduceren, zoals bijvoorbeeld De Haven, het bedrijventerrein Wormerveer/Krommenie).
Wat wij willen:
- De stad verder verdichten.
- Meer groen en een goede openbare ruimte.
- Op (delen van) bedrijventerreinen en bij knooppunten van het OV woningbouw mogelijk maken.
- De dorpen dorps laten.
- Infrastructurele knelpunten (water, spoor en wegen) aanpakken.
- Het ontwikkelen van braakliggend (bouw)grond prioriteit geven.
- De kwaliteit van de bestaande woningvoorraad verbeteren (fundering en verduurzaming door bijvoorbeeld isolatie en vergroening).
- Gebieden in samenhang ontwikkelen en niet alleen op projectbasis plannen beoordelen.
- Vergunningen sneller afgeven.
- Wanneer panden langer dan 2 jaar leegstaan, dan volgt een boete aan de eigenaar. Dit nemen we op in de leegstandsverordening.
- In bestemmingsplannen mogelijk maken dat duurzame (schone) bedrijvigheid in combinatie met wonen kan worden gerealiseerd.
Duurzame woningbouw
We verduurzamen de woningbouw. Dit is goed voor de portemonnee van onze inwoners, we moeten energiearmoede voorkomen. Daarnaast draagt het ook bij aan een klimaat neutrale stad. Zaanstad maakt hiervoor ook afspraken met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars.
Wat wij willen:
- Gasloos bouwen blijft de norm.
- Energieneutrale woningbouw wordt gestimuleerd.
- Isolatie van woningen is de basis. Dat kan verbeterd worden in Zaanstad. Er worden scherpere afspraken gemaakt met corporaties en particuliere eigenaren, met de nodige ondersteuning.
- We zetten de stappensubsidie voort en bereiden deze uit, om energie-armoede te voorkomen.
- Subsidies dienen zoveel mogelijk terecht te komen bij degenen die dat het hardst nodig hebben.
- Hierbij wil de PvdA ook aandacht besteden aan wijken waar huur en koop in een mix voorkomen. Onderzocht moet worden hoe woningeigenaren met lagere inkomens de gevolgen van de energietransitie kunnen financieren.
- De PvdA wil experimenten steunen voor de ontwikkeling van andere woonvormen, zoals onder meer Tiny Houses, ecowijken. Het daarnaast mogelijk maken van tijdelijke woningen voor bijvoorbeeld starters, jongeren en bepaalde beroepsgroepen zoals leraren.
- Blijvend leegstaande kantoren en winkels beter benutten voor al dan niet tijdelijk wonen.
Funderingsproblematiek
PvdA zal zich blijvend inzetten voor funderingsherstel en daarmee voor de kwaliteit van de woningvoorraad. De komende tijd zullen honderden woningen moeten worden hersteld. Daar waar mensen dat niet kunnen betalen springt de gemeente met kennis en ondersteuning bij via het landelijke fonds funderingsherstel.
Nu de woningcorporaties op grond van de Woningwet nauwelijks een rol kunnen spelen in de strijd tegen verkrotting, zoals die zich bijvoorbeeld voordoet in de sommige straten in Zaanstad, moet naar creatieve en betaalbare oplossingen worden gezocht.
Wat wij willen:
- Wij willen het landelijk fonds decentraliseren, zodat de financiën naar lokale behoefte effectief kunnen worden ingezet.
- Wij willen aanvullend gemeentelijke instrumenten inzetten om dit te realiseren: ambtelijke capaciteit, maar ook financiering (in de vorm van een lening), de combinatie verduurzaming en funderingsherstel benutten.
- Wij willen instrumenten ontwikkelen waarmee eigenaren kunnen worden aangesproken en eventueel ondersteund om verkrotting van woningen tegen te gaan.
Versnellen van lopende en toekomstige woningbouwprojecten.
Projecten lopen vaak onnodig vertraging op waardoor het soms jaren extra duurt voordat woningen kunnen worden gebouwd en opgeleverd. De enorme vraag naar nieuwe woningen vraagt om oplossingen om dit te verbeteren.
Wat wij willen:
- Aan de voorkant van projecten moet meer gemeentelijke capaciteit beschikbaar komen om het hele proces van planontwikkeling, bestemmingsplannen en vergunningen sneller te kunnen realiseren.
- De Gemeente moet zelf de verantwoordelijkheid nemen om het participatieproces van bewoners en bedrijven bij binnenstedelijke ontwikkelingen goed te organiseren en te begeleiden.