Inbreng Eylem Koseoglu algemene beschouwingen begroting 2024-2027 Zaanstad

Wat zo mooi is aan de lokale politiek, is dat je als politicus direct de impact van je beslissingen kunt waarnemen. Tijdens de behandeling van de voorjaarsnota stelden we onszelf de volgende vraag: welke koers kiezen we in onzekere tijden? Dat was onze boodschap toen en dat benadrukken we nu opnieuw. Voor de PvdA is het van belang dat we, ondanks de financiële onzekerheid, vasthouden aan onze principes en blijven investeren waar dat het meest nodig is. Daarom zijn we als PvdA blij met het volgende:

• Het niet vasthouden aan een sluitende begroting, om te tonen dat we solidair zijn met onze inwoners en de juiste dienstverlening, zorg en ondersteuning belangrijker vinden dan onnodige bezuinigingen door te voeren omdat het Rijk structureel bezuinigt.
• De ontwikkeling van een economische visie, omdat het essentieel is dat Zaanstad een gemeente blijft waar mensen wonen en werken, en waar we de werkgelegenheid stimuleren, aangezien werkgelegenheid cruciaal is voor kansengelijkheid.
• Onze inspanningen om armoede te bestrijden, onder andere via de Stadspas, die alle Zaankanters voordelen biedt met kortingen bij lokale winkels, horecagelegenheden, musea, theaters en (sport)evenementen. Dit is essentieel voor kansengelijkheid, zodat iedereen kan deelnemen aan de samenleving.
• Onze betrokkenheid bij klimaatkwesties, omdat een leefbare planeet de basis vormt voor bestaanszekerheid.

Lokale politiek is ook mooi omdat je direct contact hebt met de inwoners van je stad. We praten met veel mensen over de besluiten die hier worden genomen. Deze nabijheid herinnert ons aan de kern van de politiek, maar confronteert ons ook met de harde realiteit. In de afgelopen maanden heeft de realiteit mij diep geraakt.

Ik sprak met een alleenstaande moeder, met een diploma en de wens om te werken, maar ze ondervindt niet de juiste ondersteuning van de gemeente, vooral als het gaat om werken met behoud van uitkering. Ze werd ziek en bleef twee jaar zonder oproep. Het vinden van een sociale huurwoning blijkt eveneens onmogelijk. Ze krijgt geen urgentie. Nu woont ze in een tochtige woning. Haar leven is veranderd en ze zei: “Ik leef niet maar overleef maandelijks.” En zij is niet de enige. Er zijn veel vrouwen, mannen en mensen zoals zij die zich genegeerd en buitengesloten voelen. De gemeente die haar al twee jaar niet oproept is er wel als ze mogelijk haar verdenken van in het buitenland zijn. Ze is onterecht gekort op haar uitkering en heeft zelfs een advocaat moeten inschakelen om gerechtigheid te krijgen. Haar dochter woont nu niet meer bij haar, maar bij haar vader vanwege de kostendelersnorm.

De Toeslagenouder: al twee lange jaren wacht ze op een duidelijk plan van aanpak. Ze verlangt ernaar te begrijpen welke ondersteuning ze wel of niet mag verwachten. Echter, door voortdurende veranderingen in casemanagers, wordt ze keer op keer gedwongen om te bewijzen waarom ze recht heeft op een persoonlijk plan van aanpak (PvA). En dan, tot haar grote frustratie, ontvangt ze een e-mail die zegt: “Als je zo graag een PvA wilt, stel er dan zelf maar een op.” Met tranen in haar ogen belt ze en zegt: “We tellen niet mee. Ze haten ons.”

Al meer dan acht jaar woont een gezin samen met hun ouders in een sociale huurwoning. De jaren zijn voorbijgegaan, maar nu moeten de ouders verhuizen naar een andere woning omdat ze de trap niet meer op kunnen. Het gezin staat plotseling op straat en wordt verteld dat ze niet in hun huidige woning mogen blijven, want “je moet eruit.” Sociale wijkteam verwijst naar woningbouwcoöperatie, die naar de wijkteams en de conclusie is: we kunnen niets voor je doen.

De rode draad is dat hier iets vreemds aan de hand is: hoe minder je hebt, hoe meer bureaucratie er over je wordt uitgestort en hoe ingewikkelder de overheid wordt. En ik vroeg mij af: wat heeft het nog voor nut als wij hier in de raad van alles en nog wat aandragen, keuzes maken, maar het niet aankomt bij de inwoner? Dat de inwoner het niet direct voelt of ziet.

Voorzitter, de komende weken gaan we in Zaanstad uitgebreid spreken over alle verschillende programma’s, voornemens en activiteiten. We gaan daar ook kritische vragen stellen en eventueel voorstellen doen. Specifiek wil ik inzoomen op een viertal onderwerpen.

Slagen maken

We hebben bij het opstellen van het coalitieakkoord aangegeven dat we slagen willen maken en dat betekent dat we moeten investeren in de organisatie en personeel. Zaanstad moet een organisatie hebben die de uitdagingen van onze tijd aankan. Vertrouwen in de overheid moet hersteld worden. De kloof tussen overheid en burger moet gedicht worden. We hebben met elkaar afgesproken dat we slagen gaan maken en dat we, in tegenstelling tot voorgaande jaren, gebiedsgericht willen werken. Met andere woorden, we gaan per gebied integraal kijken en de ziel van zo’n gebied begrijpen om gericht slagen te kunnen maken. Ongelijk investeren als het nodig is om gelijkheid te bevorderen. We lezen daar niets over in de begroting. Wij vinden dat het van groot belang is om daar goed op te sturen de komende jaren en willen daar graag steeds meer inzicht in krijgen. Waar, hoe en wanneer krijgt dat zijn uitwerking. Als PvdA vinden we het van belang om hierover het gesprek met elkaar te voeren en scherp te krijgen wanneer en of we daadwerkelijk gebiedsgericht gaan werken. Voor meer kansengelijkheid. Zodat we naast onze inwoners staan en gemeente zijn van hoop en kansen voor iedereen. Binnen het coalitieakkoord wordt herhaaldelijk wel de focus gelegd op Zaanstad-Oost, terwijl Zaanstad nog meer gebieden omvat dan alleen Zaanstad-Oost. Daarom willen we weten hoe het specifiek gaat met Pact/Poelenburg Peldersveld. Worden er tussentijdse evaluaties uitgevoerd? Hoe wordt de voortgang gemonitord, en wat zijn de bewezen effectieve maatregelen? De informatie hierover is beperkt. We willen daarom graag zien dat het college dit onderwerp beter onderbouwt.

Betaalbare woningen

Veel mensen in Zaanstad hebben moeite om een woning te vinden. Het grote woningtekort in de stad maakt dat het college de woningbouwproductie op peil wil houden. Daar zijn we blij mee. Als PvdA zijn we van mening dat andere maatregelen ook noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat woningen ook terechtkomen bij de doelgroep waarvoor ze bedoeld zijn en niet bij investeerders. Denk bijvoorbeeld aan zelfbewoningsplicht en opkoopbescherming. We hebben een initiatiefvoorstel ingediend om de woningmarkt in Zaanstad toegankelijker te maken en te houden voor de mensen die echt een woning nodig hebben om te wonen en niet als verdienmodel. De reactie van het college: geen capaciteit. Hierover zullen wij ook met een motie komen.

Bestaanszekerheid

Het zal u niet verbazen dat wij van mening zijn dat het nu de hoogste tijd is om serieus te investeren in basisbanen. Een basisbaan moet integraal deel uitmaken van ons arbeidsmarktbeleid en opgenomen worden in het koersbesluit van Werkom. In het verleden waren er weliswaar enkele experimenten met perspectiefbanen of ontwikkelbanen, maar deze bleven beperkt tot een pilotfase. Bovendien zijn we geïnteresseerd in het aantal mensen dat momenteel met behoud van uitkering is gedetacheerd en willen we weten welke concrete resultaten dit heeft opgeleverd.

Jeugdzorg

De aankomende periode zal ook in Zaanstad de jeugdzorg in het teken staan van de hervormingsagenda jeugd. Zaanstad is hier al mee aan de slag gegaan en de PvdA gaat de aankomende periode komen met concrete voorstellen om bijvoorbeeld ‘het normaliseren’ in de jeugdzorg handen en voeten te geven. Ook willen wij ons gezien de maatschappelijke ontwikkelingen richten op een betere participatie van kinderen en jongeren en willen wij de stem van onze toekomstige inwoners beter verankeren in bijvoorbeeld onze keuzes en besluiten.

Voorzitter, voor de PvdA staat in ieder geval het volgende vast: de bestaanszekerheid van een groeiende groep mensen staat op het spel. Deze ongelijkheid is onaanvaardbaar in onze stad en vereist solidariteit.

Eylem Köseoglu
PvdA Zaanstad